In België bevatten veel schoorstenen die gebouwd zijn vóór 1998 nog steeds asbesthoudende materialen. Deze materialen, zoals asbestcementen pijpen en isolatieplaten, vormen een gezondheidsrisico wanneer ze beschadigd raken. In dit artikel ontdek je hoe je een asbest schoorsteen kan herkennen, waarom de aanwezigheid gevaarlijk is, wat de verwijderingsregels in 2025 zijn en welke stappen een erkend specialist zoals Asbestcerti onderneemt voor een veilige sanering.
Hoe herken je asbest in een schoorsteen?
Een schoorsteen bevat mogelijk asbest als die geplaatst werd vóór 1998, zeker bij oudere bakstenen schouwen met cementbuizen aan de binnenzijde. Het herkennen van asbest gebeurt het veiligst via een professionele staalname, maar er zijn visuele kenmerken die als indicatie kunnen dienen.
Wat zijn de meest voorkomende asbesttoepassingen in schoorstenen?
De meest voorkomende bronnen van asbest in een schoorsteen zijn:
- Asbestcementbuizen als rookafvoer
- Isolatieplaten en brandwerende bekledingen
- Spuitasbest of gespoten isolatielaag
- Asbestkoord rond aansluitingen of naden
- Afwerklagen in pleister of cementbewerkingen
Zijn er uiterlijke kenmerken waaraan je asbest herkent?
Asbestcement is meestal lichtgrijs tot donkergrijs van kleur, voelt ruw aan en heeft soms een vezelachtig oppervlak. Platen kunnen witgeel of beige lijken en zijn vaak strak gemonteerd tegen de wand of leiding.
Waarom is asbest in de schoorsteen gevaarlijk?
De gezondheidsrisico’s van asbest ontstaan wanneer de vezels loskomen. Dit gebeurt bij beschadiging, verwering of sloop. Eénmaal in de lucht, kunnen deze vezels diep ingeademd worden en zich vastzetten in het longweefsel.
Welke ziektes worden veroorzaakt door ingeademde asbestvezels?
Langdurige blootstelling verhoogt het risico op:
- Mesothelioom (borst- of buikvlieskanker)
- Asbestose (chronische longaandoening)
- Longkanker
- Pleuraal plaques (verdikking van het borstvlies)
Wat maakt hechtgebonden asbest minder gevaarlijk?
Hechtgebonden asbest, wat vaak opduikt in schoorsteenpijpen, bevat vezels die stevig vastzitten in het cement. Zolang dat materiaal niet breekt of verweert, komen er in principe geen vezels vrij.
Hoe stel je wettelijk vast of een schoorsteen asbest bevat?
Vanaf eind 2022 moet in Vlaanderen bij de verkoop van gebouwen die vóór 2001 gebouwd zijn, een asbestattest beschikbaar zijn. Dit rapport toont of er asbestmaterialen aanwezig zijn en in welke staat ze verkeren.
Hoe laat je een asbestattest van een schouw opstellen?
Een gecertificeerd asbestdeskundige voert een inspectie uit volgens de OVAM-richtlijnen. Er worden waar nodig stalen genomen en deze worden in een erkend laboratorium geanalyseerd.
Is een asbestinventaris verplicht bij renovatie?
Ja, bij een geplande renovatie door derden is het opmaken van een asbestinventaris type A verplicht voor gebouwen ouder dan 2001. Dit moet beschikbaar zijn voor elke externe aannemer.
Welke stappen volgen professionals bij asbestverwijdering van een schoorsteen?
De verwijdering van asbest gebeurt uitsluitend volgens wettelijk bepaalde fases én technische veiligheidsmaatregelen.
Wat gebeurt er tijdens de voorbereiding van een sanering?
- De zone rond de schouw wordt luchtdicht afgezet
- Specialisten dragen beschermende kledij en maskers
- Onderdrukmachines en luchtwassers beperken de vezelverspreiding
Hoe verloopt het asbestverwijderingsproces volgens Asbestcerti?
- Inspectie & staalnames op locatie
- Opstellen van het saneringsplan en melding bij de overheid
- Afdekken omgeving & luchtdicht maken werkzone
- Verwijdering asbestmateriaal met handgereedschap (niet machinaal)
- Verpakking in luchtdichte zakken conform VLAREMA-wetgeving
- Transport naar erkende verwerkingsinstallatie
- Eindcontrole met vezelmetingen
Mag je zelf asbest uit een schoorsteen verwijderen?
Neen. In de meeste gevallen is het verboden én sterk afgeraden voor particulieren om asbest zelf te verwijderen uit een schouw of afvoer.
Wanneer mag je wel zelf asbest verwijderen?
Enkel bij kleine hoeveelheden hechtgebonden asbest (≤2m²) en als het niet beschadigd is. Toch is zelfs dan bescherming en correcte verpakking essentieel én moet het afval naar een containerpark dat asbest aanvaardt.
Wat riskeer je bij onwettige verwijdering?
Het verwijderen van asbest zonder melding of correcte verwijdering is een milieumisdrijf en kan leiden tot boetes tot €100.000 en zelfs gerechtelijke vervolging.
Wat kost het verwijderen van asbest uit een schoorsteen in België 2025?
De kostprijs voor verwijdering hangt af van het type materiaal, bereikbaarheid en volume. Reken gemiddeld op:
| Type werk | Gemiddelde prijs (excl. btw) |
|---|---|
| Asbestinventaris opmaken | €300 – €550 |
| Verwijderen asbestcement schouwbuis | €850 – €1.500 |
| Volledige sanering schouw + mantel | €1.500 – €3.000 |
| Asbestanalyse in labo per staal | €50 – €100 |
Asbestcerti biedt hierbij ook vrijblijvende offertes aan.
Waar moet je op letten bij het kiezen van een asbestverwijderaar?
Een erkend bedrijf moet in het bezit zijn van een geldig erkenningsnummer van OVAM en werken volgens de codex welzijn op het werk, boek VI, titel 3.
Welke documenten moet je ontvangen na uitvoering?
- Proces-verbaal van verwijdering
- Transportbewijs gevaarlijk afval
- Veiligheidsrapport (na staalname luchtcontroles)
Is Asbestcerti erkend in Vlaanderen?
Ja, Asbestcerti beschikt over alle officiële erkenningen voor het uitvoeren van asbestinventarissen én gecertificeerde verwijdering.
Hoe bepaal je of intakt asbest in de schouw mag blijven?
Als de asbestmaterialen in uitstekende staat zijn en niet worden aangetast of bewerkt, mogen ze onder voorwaarden blijven zitten.
Wat zijn de voorwaarden voor behoud?
- Materiaal is compleet hechtgebonden en onbeschadigd
- Geen risico op contact of breuk
- Jaarlijkse controle door een asbestdeskundige aanbevolen
Wat zegt de Vlaamse regelgeving over schouwverwijdering met asbest?
De regelgeving gaat verder dan enkel melding en veilige uitvoering. Ook doelstellingen tegen 2040 liggen vast.
Wat is de OVAM-doelstelling voor 2040?
Tegen 2040 moet Vlaanderen gebouwasbest volledig verwijderen. Daarom is het sinds eind 2022 verplicht om bij verkoop van gebouwen van vóór 2001 een asbestattest te laten opmaken.
Is de verwijdering subsidiabel?
In sommige gemeentes bestaan er gemeentelijke subsidies of premies voor asbestverwijdering. Info hierover vind je op het premieloket van Vlaanderen of je gemeente.
Welke alternatieven bestaan na verwijdering van de schouw?
Na verwijdering kan je kiezen uit verschillende moderne en veilige rookafvoeroplossingen of warmteafvoersystemen.
| Type alternatief | Eigenschappen |
|---|---|
| Inox dubbelwandige buis | Condensvrij + brandveilig |
| Warmtepomp | Verwarming zonder rookgassen |
| Ventilatieschouw | Zonder verbrandingsfunctie |
Informeer je goed over de compatibiliteit met je ketel of open haard.
Conclusie
De aanwezigheid van asbest in een schoorsteen mag nooit onderschat worden, zeker bij gebouwen van voor 1998. Visuele herkenning is zelden voldoende. Laat daarom een gecertificeerd specialist zoals Asbestcerti een grondige inspectie uitvoeren. Bij vaststelling van asbest geldt: nooit zelf verwijderen maar laat het uitvoeren volgens alle technische en wettelijke vereisten. Alleen zo blijft je gezondheid en deze van je omgeving beschermd.
Vraag gratis een offerte of asbestattest aan bij een erkende professional. Meer info vind je op de officiële site van Asbestcerti.